Tüp Mide Ameliyatı Hakkında Her Şey
Tıp dilinde sleeve gastrektomi olarak geçen tüp mide ameliyatı, aynı zamanda mide küçültme ameliyatı olarak da bilinir. Bu yöntem obezite cerrahisinde de en sık kullanılan yöntemlerden birisidir. Bu işlemin kısaca tanımı ise midenin cerrahi işlem sonrasında bir tüp hâline getirilmesidir. Bu tüp ya da boru şekliyle sindirim sistemindeki diğer organlarla (yemek borusu ve bağırsak) aynı şekilde çalışıp yemek borusundan gelen gıdanın bağırsağa doğru devam etmesi hedeflenir. Dolayısıyla tüp mide ameliyatı için midenin büyük bir kısmı cerrahi operasyonla geri dönüşü olmaksızın kesilir. Ve ameliyat, ismiyle uyumlu bir şekilde tüp haline gelen mide ile sona erer.
Kimler Tüp Mide Ameliyatı Olabilir?
Tüp mide ameliyatı olmak için Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği kriterleri taşımak gerekir. Bu da vücut kitle indeksi değerlerinin karşılanmasıyla mümkün olabilir. Vücut kitle indeksi (BMI) 40’ın üzerinde olan ya da 30’un üzerinde olup ek sağlık sorunları yaşayanlar bu ameliyat için uygun görülüyor.
Tüp Mide Ameliyatı Olmak İçin Yaş Sınırı Var mı?
18-65 yaş arasındaki kişilere uygulanan bu ameliyat farklı sebeplerden dolayı 13 yaş ve üzeri çocuklarla 65 yaş ve üstü yaşlılarda da uygulanabiliyor.
Kimler Tüp Mide Ameliyatı Olamaz?
- Alkol bağımlıları,
- Anestezi için genel sağlık durumu uygun olmayanlar,
- Psikolojik problemleri olanlar,
- Yeme bozukluğu teşhisi konulanlar,
- Gerekli vücut kitle indeksine sahip olmayanlar,
- Operasyon sonrasında yaşam tarzını değiştirme konusunda kendini hazır hissetmeyenler; bu ameliyat için uygun görülmezler.
Tüp Mide Ameliyatının Etkisi
Tüp mide ameliyatı, yalnızca midenin küçültülmesiyle ilgili değildir. Mide küçültme ameliyatı olarak bilinen bu ameliyatın özelliği bu ayrıntıda saklıdır. Midenin yapısı dolayısıyla midenin yalnızca küçültülmesi geçici bir etki yapacaktır. Ancak bu ameliyatla mideden salgılanan açlık hormonu da ciddi anlamda azalacaktır. Açlık hissinin azalmasıyla insülin direnci de kırılmış olacaktır. Bu şekilde açlık hissi azaldığından bu ameliyatın etkisi de büyük oranda geçerli olacaktır. Ayrıca ameliyattan sonra kalan ufak kesi izleri de birkaç ay içinde tamamen görünmez hâle gelecektir.
Ameliyattan Sonra Tekrar Kilo Alınabilir mi?
Bahsettiğimiz gibi ameliyatın etkisi büyük oranda geçerli. Bu ameliyattan sonra kilo alma oranı ise %15’lerde seyretmekte. Bilinen her ameliyatta da geri alma ihtimali vardır. Tüp mide ameliyatı sonrası %5-15 olasılıkla tekrar kilo alma oranı da oldukça düşük görülür. Bu geri kilo alımını etkileyen önemli faktörleri şöyle sıralayabiliriz:
Kötü bir cerrahi uygulama, ameliyatın etkisini azaltacaktır.
Ameliyattan sonra yaşam tarzınızı değiştirmemeniz hâlinde yine eski kilolarınıza geri dönmenizi sağlayacaktır.
Erkeklerde alkol ve kadınlarda ağır yaşanan travmalar sonrası şekerli gıdalara yönelmek de tekrar kilo alımına neden olacaktır.
Mide Baypası (Gastrik By Pass) ile Arasındaki Farklar
İki işlem arasındaki en temel fark, tüp mide ameliyatı sindirim sisteminin işleyişini değiştirmez. İki ameliyat da mide hacminin küçülmesiyle ilgilidir. Tüp mide ameliyatında mideden kesilen kısım çıkartılırken mide baypasında kesilen kısmın bir parçası bağırsağın ortalarına bağlanmaktadır. Bu şekilde mide baypasından sonra tüketilen gıdalar 12 parmak bağırsağından geçemez. Kilo verme konusunda ise iki ameliyat da başarı sonuçlar vermektedir. Özellikle mide reflü sorunu olan hastaların mide baypası ile daha olumlu sonuçlar elde ettiğini de söyleyebiliriz.
Tüp Mide Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Ortalama 1 saat olmak üzere 30 ila 90 dakika arasında ameliyat süresi değişebilir. Hastanın durumu ve cerrah, bu sürenin değişmesindeki ana etkenlerdir. Bu ameliyatta süreden önce dikkat edilmesi gereken konu ameliyatın nasıl gerçekleştiğidir.
Tüp Mide Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Tüp mide ameliyatı, kapalı ameliyat tekniğiyle yapılır. Genel anestezi altında yapılan ameliyatta geniş kesiler açılmaz. Onun yerine 1 cm’den küçük olacak şekilde birkaç delik açılarak kamera ve tedavi araçlarının karın bölgesine girmesi sağlanır. Bu teknikle ameliyat daha güvenilir geçirilir ve ameliyat sonrası hastanın daha ağrısız bir iyileşme süreci geçirmesi sağlanır. Operasyonda stapler yardımı ile midenin %80’lik kısmı alınır. Ameliyatın en önemli süreci dikiş hattındaki kanamaların kontrol edilmesidir. Özel boyalarla şişirilen midede dikişler kontrol edilir ve ameliyatın ilk aşamasında gönderilen tüp çıkarılır. Ardından drenaj sistemi yerleştirilir.
Tüp Mide Ameliyatının Avantajları Nelerdir?
Tüp mide avantajları 2 ayrı şekilde değerlendirilebilir.
Ameliyat Olmamaya Göre Avantajları
Hiçbir ilaç, spor veya diyet yöntemi obezite tedavisinde bu kadar olumlu sonuç vermeyecektir. Tüp mide ameliyatı ve diğer cerrahi operasyonlar da olmak üzere her zaman diğer yöntemlere göre ağır basmaktadır.
Tüp Mide Ameliyatının Diğer Cerrahi Yöntemlere Göre Avantajları
Tüp mide ameliyatı beslenme sırasında gıda geçişinin normal seyrini bozmaz. Bu şekilde sindirim sisteminin işleyişine daha uygun bir cerrahi yoldur. Teknik olarak daha kolay ve kısa süren bir ameliyattır. Anestezi süresinin kısa olmasıyla birlikte anesteziye bağlı olabilecek komplikasyonlar daha azdır.
Bütün dünyada en çok uygulanan obezite cerrahi tekniği tüp mide ameliyatıdır.
İyileşme Süreci Nasıldır?
Kapalı ameliyat tekniği uygulandığı için oldukça hızlı bir iyileşme süreci geçirilir. İlk 3 gün hastanede istirahat ettikten sonra hasta taburcu edilir. Ameliyattan sonra geçen 1 haftanın ardından hasta basit gündelik işlerini halledebilir. Hastanın normal yaşamına dönmesi için ideal süre ise 1 aydır. Belirli periyotlarda kontrolleri yapılan hastanın ilk ayda 20 kilo vermesi beklenir. 1 yılın sonunda ise ameliyat öncesi kilosunun %70 ila 80’ini verebilir.
Ameliyat Sonrası Süreç
Bu başlık altında tüp mide ameliyatı sonrası süreç ve merak edilen soruları cevaplandıracağız.
“Ameliyat sonrası ne zaman hamile kalabilirim?” Tüp mide ameliyatı sonra yaşam tarzınızın değişikliğine ayak uydurmanız ve bedeninizin çocuğunuza hazır olabilmesi için 12-18 aydan önce hamilelik önerilmez.
“Ameliyat sonrası sarkmalar için ne zaman ameliyat olabilirim?” Bu ameliyattan sonra ideal kilonuza ulaşmanızı beklemek gerekeceğinden 1-1,5 sene sonra sarkma ameliyatı olabilirsiniz.
“Ameliyat sonrası spora ne zaman başlayabilirim?” Doktorunuzun onayı olmadan spor yapmaya başlamamalısınız. Hangi dallarda yapacağınızı ise doktorunuza bildirebilirsiniz. 3 ay sonra yavaş yavaş başlayabilirsiniz. Doktorunuzun ve egzersiz danışmanınızın önerdiği süre ve tempoda yürüyüşler faydalı olacaktır. 6 hafta sonra doktorunuzun onayıyla yüzme ve fitness sporlarına başlayabilirsiniz ancak karın hareketlerinden ve ağırlık kaldırmaktan kaçınmaya özen göstermelisiniz.
“Ameliyattan sonra nasıl beslenmeliyim?” Her hasta için farklı cevaplar olsa da temel olarak beslenmenizdeki en önemli madde protein olacaktır. Günde en az 6-8 bardak kafeinsiz, kalorisiz ve gazsız içecekleri tüketip yemeklerden yarım saat önce ise hiçbir şey içmemeniz mide bulantınızı önlemenize yardımcı olacaktır. Ameliyattan 1 ay sonra katı gıdalara geçtiğinizde özellikle karbonhidratlar, ekmek, makarna ve pilav gibi yiyeceklerden uzak durmanız gerekir.
Komplikasyonları, Riskleri ve Önlemleri Nelerdir?
Bu tür ameliyatlarda karşılaşılan komplikasyonlar yine tüp mide ameliyatında da görülebilir. En sık rastlanan 3 komplikasyon ise; kanama ve dikiş hattının kısmen ayrılması ile mide sıvısının veya alınan sıvı-katı gıdaların karın boşluğuna kaçması yani kaçak ve pıhtıdır. Bu pıhtıya da emboli denir. Tüp mide ameliyatında kaçak görülme olasılığı %1’dir fakat bu kaçağın tecrübeli bir obezite cerrahı tarafından yönetilmesi gerekir. Aksi takdirde sonuçları çok ağır olabilir. Kaçak sonrası tedavi USG ile birlikte kateter yerleştirilerek ve endeskopiyle baritrik-stent konularak sağlanabilir.
Bazı komplikasyonlar içinse alınan bazı önlemleri şöyle açıklayabiliriz:
- Pulmoner emboli ameliyattan sonra gelişebilir. Bu nedenle hastalara ameliyattan 12 saat öncesinde kan sulandırıcı ilaç verilir veya ameliyattan 6 saat sonra kan sulandırıcı yapılır. Yüksek basınçlı diz üstü varis çorabı giydirilir. Akciğer embolisi gelişmemesi için hasta tüp mide ameliyatından 2 ila 3 saat sonra yürütülmeye başlanır. Başka bir akciğer komplikasyonu da akciğerin bir bölümünün sönmesidir. Atelektazi olarak da bilinen bu durumun gelişmemesi için tüp mide ameliyatı sonrası erken dönemde Triflu üfleme egzersizi cihazıyla hastaya göğüs egzersizleri yaptırılır.
- Tüp mide ameliyatı sonrasında uzun dönemde gelişebilecek en önemli cerrahi komplikasyon ise midede darlık gelişimidir. Genellikle endoskopik yöntemle bu darlıkların genişletilmesi yöntemi ile tedavi edilir. Bazen birden fazla endoskopik müdahalenin gerekli olduğu durumlarla da karşılaşılabilir.
- Bir diğer komplikasyon dumping sendromudur. Tedavisi zor bir komplikasyon olan dumping sendromu, genellikle yemeklerden sonra ortaya çıkan reaktif kan şekeri düşüklüğü belirtisiyle fark edilir.
- Mide baypasına göre daha az görülen bir diğer komplikasyon da B vitamini, demir, folik asit ve D vitamini eksikliğidir. Bu değerlerin eksikliğinin önceden tespit edilip önlem alınması içinse obezite cerrahına belirli periyotlarda kontrole gitmek ve bariatrik diyetisyenden destek almak gerekir.
Tüp mide ameliyatı sonrası ciltte yara enfeksiyonu da gelişebilir. Bu komplikasyonların çoğunun önceden alınabilecek etkili önlemleri ve oluşmaları hâlinde uygulanabilecek tedavileri vardır. Bu nedenle iyi bir hastanede iyi bir cerrah ile bu ameliyatı gerçekleştirmek en önemli seçimdir.